بررسی الگوی بیان تراژن cry1ab در گیاهان سیب زمینی تراریخته و مقایسه برخی متابولیت ها بین گیاهان تراریخته و غیرتراریخته از دیدگاه ایمنی زیستی

سیب زمینی (solanum tuberosum l.) به عنوان یکی از مهم ترین منابع غذایی، در معرض حمله آفت بید سیب زمینی با نام علمی phthorimaea operculella (zeller) قرار دارد و امروزه انتقال ژن های cry از باکتری bacillus thuringiensis به گیاهان با هدف ایجاد مقاومت به آفات صورت می گیرد. از سوی دیگر، تظاهر ژن های bt در بخش های خوراکی گیاهان تراریخته (غده) باعث نگرانی هایی از نظر ایمنی غذایی برای مصرف کنندگان شده است. یکی از راه های رفع این نگرانی ها استفاده از پیشبرهای اختصاصی-مکانی در بالادست تراژن و از سوی دیگر بررسی تغییرات ناخواسته متابولیتی و غیرمتابولیتی در اثر انتقال ژن به گیاهان است که این فرآیند به اصل ضرورتا یکسان یا این همانی معروف می باشد. هدف از این مطالعه بررسی الگوی بیان تراژن cry1ab تحت پیشبر اختصاصی pepc در گیاهان سیب زمینی تراریخته و بررسی اصل این همانی در این گیاهان است. الگوی بیان تراژن cry1ab در برگ ها و غده های لاین های تراریخته، با استفاده از تکنیک rt-pcr نیمه کمی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین متابولیت هایی نظیر آمینواسیدها و اسیدهای چرب و همچنین محتوای یونی آنها با گیاه غیرتراریخته مقایسه گردید. نتایج نشان داد میزان بیان تراژن cry1ab تحت پیشبر وابسته به نور در برگ ها همراه با رشد گیاه و توسعه بافت های سبز حاوی کلروفیل افزایش و با رسیدن به پایان عمر گیاه، کاهش می یابد و این تراژن تنها در غده های نور دیده که دارای بافت سبز و کلروفیل دار هستند بیان گردید. از نظر پروفایل آمینواسیدی، میان گیاهان تراریخته و گیاه غیرتراریخته، از نظر آمینواسیدهایی که احتمالا در توالی پلی پپتید cry1ab دارای فراوانی بیشتری هستند، اختلاف معنی داری مشاهده گردید. از نظر پروفایل اسیدهای چرب و همچنین یون های مورد بررسی لاین های تراریخته و لاین غیرتراریخته، فاقد هر گونه اختلاف معنی دار بودند. با توجه به نتایج به دست آمده، از آنجایی که لاین های تراریخته از نظر میزان هر یک از متابولیت ها و یون های اندازه گیری شده فاقد اختلاف معنی دار با لاین غیرتراریخته بودند و مقادیر بدست آمده در محدوده قابل اعتماد ارقام تراریخته مشاهده گردید، می توان لاین های سیب زمینی تراریخته مورد بررسی را به عنوان لاین های امیدبخش جهت رهاسازی در نظر گرفت.